نشانه‌های ظهور

در کتاب نورالابصار از امام محمد‌باقر(ع) در مورد نشانه‌های ظهور روایت شده است: «آن‌گاه که مردان شبیه زنان شوند و زنان شبیه به مردان، زنان بر زین اسبان نشینند و مردم نمازها را از یاد ببرند و از شهوت‌های خویش فرمان‌برداری کنند و خون‌ریزی را بی‌اهمیت شمارند و در معاملات خویش رباخواری کنند و به زنان تظاهر کنند و بناها برپا سازند و دروغ را حلال شمارند و رشوه‌گیری کنند و از هوی و هوس پیروی کنند و دین را به دنیا فروشند و رابطه با خویشان نزدیک را قطع کنند و نسبت به غذا بخل ورزند و بردباری، ضعف شمرده شود و ستمکاری، افتخار. فرماندهان از تبهکاران و زناکاران باشند و وزیران از دروغ‌گویان، امینان مردم از خیانت‌کاران، یاری‌رسانان از ستم‌کاران، قاریان قرآن از فاسقان. ستم پدیدار شود و طلاق بسیار و فجور و زنا آشکار شده و شهادت دروغ پذیرفته شود و مردم شراب‌خواری کنند، مردان بر مردان سوار شوند و زنان به زنان کفایت کنند و غنیمت گیرندگان، اموال فقیران را از آن خویش سازند صدقه دادن، زیان به شمار آید و مردم، از ترس زبان اشرار، از آنها در هراس باشند. سفیانی از شام خروج کند و یمنی از یمن و خسف بیداء (فرو رفتن زمین) در منطقه میان مکه و مدینه اتفاق افتد. پسری از خاندان محمد، میان رکن و مقام کشته شود و فریادگری از آسمان، فریاد برآورد که حق با او و پیروان اوست. آن‌گاه که امام خروج کند، پشتش را به کعبه تکیه می‌دهد و سیصد و سیزده نفر از یارانش، با او دیدار می‌کنند و نخستین کلماتی که بر زبان می‌آورند، این آیه است:
بقیة الله خیر لکم ان کنتم مؤمنین1
سپس امام می‌فرماید:
من بقیةالله (ذخیره الهی) هستم و خلیفه و جانشین خدا و حجت او بر شما و همگی این گونه بر او سلام می‌دهند:
السلام علیک یا بقیةالله فی أرضه.
سلام بر تو ای بقیةالله بر زمین او.
آن گاه که ده هزار مرد نزد او گرد آیند، نه مسیحی‌ای باقی می‌ماند و نه یهودی‌ای و نه کسانی که غیر خدا را پرستش می‌کنند، مگر آنکه به او ایمان آورند و او را تصدیق کنند. ملت یکی شود، ملت اسلام؛ و هر معبودی جز خداوند بلندمرتبه در زمین باشد، از آسمان بر آن آتشی فرو می‌بارد و آن را می‌سوزاند.
این حدیث و امثال آن، حاوی شمار زیادی از نشانه‌های ظهور است و شایسته آن است که به صورت کامل و جامع شرح داده شود اما فرصت و مجال ما اندک است و شرح آن در بحث ما نیست، به همین دلیل تنها به برخی از موارد آن اشاره می‌کنیم:
ـ شبیه بودن مردان به زنان: یا از جهت اینکه آنان مخنث‌اند و با آنها لواط می‌شود، یا از جهت نوع کارهایی که آنها انجام می‌دهند. یعنی کارهایشان شبیه به کارهای زنانه است و زن وارد میدان‌های کار سخت و طاقت‌فرسا می‌شود که با خلقت و طبیعت ضعیف و احساسات و عاطفه سرشار او ناسازگار است. یا ممکن است شبیه بودن از نظر لباس پوشیدن، باشد همة اینها امکان دارد و ممکن است این تشابه به صورت‌های دیگر هم باشد.
ـ کشتار نزد مردم امری آسان و بی‌اهمیت باشد.
ـ می‌گویند دروغ حلال است و حرام نیست.
ـ در مورد غذا بخل ورزند.
ـ امینان از خیانت‌کارانند. یعنی کسانی از مردم که تظاهر به نیکوکاری می‌کنند و مردم، آنها را امین به شمار می‌آورند، معلوم می‌شود که آنان در مال و ثروت و خون و آبروی مردم خیانت می‌کنند.
ـ یعنی قاریان قرآن که نیکو قرآن تلاوت می‌کنند، اما از قرآن فایده‌ای نمی‌برند و به آن عمل نمی‌کنند.
ـ ستم پدیدار شود؛ یعنی ستم آشکار و روشن و ظاهر می‌شود و ستم‌کار ستم خویش را از ترس یا از روی شرم و حیا از کسی پنهان نمی‌کند.
ـ زنان ازدواج نمی‌کنند، بلکه زنان برای برطرف ساختن شهوت و غریزه جنسی خود از زنان دیگر بهره می‌برند و به آنها کفایت می‌کنند و این مسأله در اسلام به «سحق» معروف است و شدیداً نهی شده و حرام است و مجازاتی ویژه دارد که در کتاب‌های فقهی ذکر شده است. زیرا باعث ویرانی بنیان خانواده و در نتیجه نابود ساختن امت و مردم است.
ـ هر کس اموال فقیران را به دست آورد، آن را غنیمت به شمار می‌آورد و آن را برای خود برمی‌دارد و آن را می‌خورد و به کسی دیگر نمی‌دهد.
ـ اگر کسی چیزی به صدقه دهد، آن را ضرر و زیان برای خود می‌داند که مالش را از دست داده و این کنایه از این است که مردم بدون رضایت و خشنودی کامل صدقه می‌دهند.
ـ فردی است که از یمن خروج می‌کند، مردم را دعوت به گرویدن به حق و اسلام می‌کند و آن‌گونه که حدیث امام باقر آمده، اوست که امنیت لازم جهت امام مهدی(ع) را فراهم می‌آورد.2
ـ ارتش سفیانی که از جانب شام به سوی مکه می‌آید تا با امام مهدی(ع) بجنگد، زمین در این منطقه آنها را می‌بلعد. متن و تأکید این مورد در برخی حدیث‌ها آمده است.
ـ معبودانی به جز خداوند بلندمرتبه یعنی بت‌ها و امثال آن.

نشانه‌های عجیب و غریب
در کتاب البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان، تألیف متقی هندی حنفی از عبدالله بن عبّاس روایت شده است که:
مهدی خروج نمی‌کند مگر آنکه نشانه‌ای از خورشید به در آید.
آن نشانه آن‌گونه که در روایت‌ها آمده: سری بیرون از خورشید است که ندا می‌دهد آگاه باشید که ولی خدا، مهدی موعود، ظهور کرد پس با او بیعت کنید.
در برخی احادیث آمده است که او جبرئیل است.
در روایتی دیگر از همین کتاب آمده است:
محمد بن علی(ع) گفت:
مهدی ما را دو نشانه است که آن دو نشانه، از زمانی که خداوند آسمان‌ها و زمین را آفریده، وجود نداشته‌اند. در شب اول ماه رمضان، ماه گرفتگی پیش می‌آید و در نیمه ماه، خورشید گرفتگی اتفاق می‌افتد.
در شرح این روایت باید گفت: با توجه به علم ستاره‌شناسی غیر ممکن است پدیده ماه گرفتگی در اول ماه اتفاق بیفتد و به همین دلیل است که این اتفاق در تاریخ خورشید و زمین و هستی اتفاق نیفتاده است.
همچنین از نظر علم ستاره‌شناسی، روی دادن پدیده خورشید‌گرفتگی در اواسط ماه، امری غیر ممکن است.
علاوه بر این، طلوع خورشید از سمت مغرب نیز غیر ممکن است. زیرا این امر مستلزم این است که زمین به دور خورشید بچرخد و این مسئله، از ابتدایی‌تر‌ین مسائل و غیر ممکن‌ترین آنهاست؛ زیرا این نوع چرخش، در حقیقت بر خلاف قوانین و سازمان جهان و نیروی جاذبه است.
امّا آفرینندة توانا بر همه چیز، این امور غیر ممکن را به عنوان نشانه‌هایی برای اجازة ظهور ولی‌اش و اجرا کننده دینش، امام مهدی(ع) انجام می‌دهد.
خسوف و کسوف در این حدیث آمده و مسأله طلوع خورشید از سمت مغرب در برخی حدیث‌های دیگر آمده است.

فتنه‌ها، بدترین فتنه‌ها
متقی هندی حنفی در ادامه از الحکم ابن عتبه نقل می‌کند:
به محمد بن علی(ع) گفتم: شنیده‌ام که از شما مردی خروج می‌کند که در میان این امت، عدالت را اجرا می‌کند. گفت: ما بدان چه مردم آن را می‌بینند، امید داریم و اگر حتی یک روز بیشتر از دنیا باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را طولانی می‌کند تا آنچه این امت امید و آرزوی آن‌ را دارند، پیش بیاید، امّا پیش از آن، فتنه‌هایی خواهد بود. بدترین فتنه‌ها که انسان صبح را به شب می‌رساند، در حالی که کافر است. پس هر کدام از شما این زمان را درک کرد، باید از خدا بترسد و باید خانه‌نشین شود.
در توضیح این روایت باید گفت: «من احلاس بیته» یعنی کسی که خانه‌اش را ترک نمی‌کند و کنایه از این است که شخص، داخل مذهب و راه باطل مردم نمی‌شود. این خبر بدین معنی نیست که مردم به حال خود رها می‌شوند و امر به معروف و نهی از منکر انجام نمی‌شود، زیرا این دو واجب بزرگ که واجبات دیگر در گرو آنها هستند، رها می‌شوند.
معنی این حدیث، مفهوم همان عبارت دیگری است که در حدیث آمده است

کن فی الناس و لا تکن معهم.
در میان مردم باش لیک با آنها مباش.
این کاری بس سخت و دشوار است، اما تا زمانی که دستور بودن در میان مردم و آمیختن با آنها باشد، باید این کار را انجام داد تا شخص، آنها را امر به معروف و نهی از منکر کند.
در این کتاب هم چنین از حضرت اباعبدالله حسین بن علی(ع) نقل شده است:
چون نشانه‌ای از آسمان به صورت آتشی بزرگ از جانب مشرق، در شبانگاهان دیدند، آن گاه زمان فرج آل محمد یا فرج مردم است و آن گام‌های مهدی(ع) است.
در ینابیع المودة در مورد تفسیر این آیه که اگر بخواهیم آیتی از آسمان بر آنها فرو فرستیم3 از ابوبصیر و ابن جارود از امام باقر(ع) نقل شده است که ایشان گفتند: «این آیه در مورد قائم نازل شده و یک منادی از آسمان به نام او و نام پدرش ندا سر می‌دهد.»

صیحه‌ آسمانی
در ینابیع‌المودة در مورد این کلام خداوند بلند مرتبه:
واستمع یوم ینادی المناد من مکانٍ قریب یوم یسمعون الصّیحة بالحق.
به عنوان یوم الخروج و صیحه در این آیه، صیحه‌ای از آسمان است که در روز خروج حضرت قائم(ع) شنیده می‌شود.
در البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان نیز آمده است:
مهدی خروج می‌کند در حالی که روی سر او فرشته‌ای است که ندا سر می‌دهد این مهدی(ع)، خلیفه و جانشین خداوند است، پس از او فرمان‌برداری کنید.
در بیان، تالیف گنجی شافعی از عبدالله بن عمر نقل شده است: پیامبر(ص) فرمودند:
مهدی خروج می‌کند و بر سر او ابر سفیدی است و از میان آن ابر یک منادی ندا سر می‌دهد که این مهدی خلیفه و جانشین خدا است، پس از او پیروی کنید. گفته می‌شود که این ندا به همه جای زمین می‌رسد و هر کس، آن را به زبان خود می‌شنود.
این معنی و مفهوم، برای برخی که به غیب و عمومیت قدرت خداوند بلندمرتبه ایمان نداشتند، سخت و سنگین بوده است، اما این مسئله در حال حاضر حل شده است. چرا که انسان ناتوان، دستگاهی را اختراع کرده که در مجالس و محافل مختلف و در کشورهای بزرگ و در مجالس عمومی گذاشته می‌شود و مثلاً فردی به زبان عربی سخن می‌گوید و این دستگاه، سخنان او را به زبان انگلیسی، فارسی، فرانسوی و ... ترجمه می‌کند و ترجمه‌ها را نیز به تفکیک، میان مردم پخش می‌کند.
اسلام معجزه‌های بسیاری دارد و هر چه علم پیشرفت می‌کند و تکنولوژی ارتقا می‌یابد، نشانه‌ها و معجزه‌هایی از آن پدیدار می‌شود.
در البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان نقل شده است که ابونعیم از علی(ع) نقل کرده است که ایشان فرمودند:
مهدی خروج نمی‌کند مگر آنکه یک سوم مردم کشته شوند و یک سوم آنها بمیرند و یک سوم از آنها باقی ‌بمانند.
این حدیث شریف اشاره به جنگ‌های گروهی دارد که در گذشته و در حال حاضر در جهان اتفاق افتاده و یا انتظار می‌رود که اتفاق افتد، مانند جنگ‌های جهانی و جنگ‌های داخلی که گاه‌گاه با بمب‌های کشنده و سلاح‌های اتمی، هزاران هزار قربانی می‌گیرند. همچنین این حدیث، اشاره به مرگ‌های عمومی و فراگیر دارد که هر از چند گاهی در جای جای جهان به خاطر بیماری‌های طبیعی یا مصنوعی و قحطی‌های بر اساس علل طبیعی یا غیر طبیعی اتفاق می‌افتد.

سفیانی
در ینابیع المودة به نقل از المحجأ از علی(ع) در مورد آیه
و لو تری اذ فزعوا فلا فوت.5
فرمودند: کمی پیش از قیام قائم ما مهدی، سفیانی خروج می‌کند و به اندازه زمان بارداری یک زن، یعنی نه ماه پادشاهی می‌کند. سپاه او به مدینه می‌آید تا آنکه به بیداء می‌رسد و خداوند سپاه او را در آنجا در زمین فرو می‌برد.
البیداء یعنی صحرای میان مدینه و مکه که در آن، زلزله‌ها و لرزش‌های شدیدی اتفاق می‌افتد که بر اثر آن لرزش‌ها و زلزله‌ها، سپاه سفیانی که از جانب شام روانه آنجا شده، می‌میرند.
در البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان نیز آمده است که از امیر المؤمنین علی بن ابی طالب(ع) نقل شده که: «سفیانی از فرزندان خالدبن یزید بن ابوسفیان است. او مردی است با سری بزرگ، بر چهره‌‌اش آثار آبله است و در چشم او نقطة سفیدی است، از جانب شهر دمشق خروج می‌کند. اکثر کسانی که از او فرمان‌برداری می‌کنند از قبیله کلب‌اند او کشتارهای بسیاری می‌کند تا آنجا که شکم زنان را می‌شکافد و کودکان پسر را به قتل می‌رساند. قیسی‌ها (مصری‌ها و مراکشی‌ها) در برابرش قیام‌ می‌کنند و همة آنها را طمعه شمشیر می‌کند و کسی نمی‌تواند از خود دفاع کند.
اما مردی از خاندان من در حرم خروج می‌کند. این مسئله به سفیانی خبر داده می‌شود و سفیانی سربازانی را به سوی او گسیل می‌دارد امّا او آنها را شکست می‌دهد. پس سفیانی همراه لشکریانش به سوی او روانه می‌شود تا آنان که از بیداء می‌گذرند بیداء آنها را در خود فرو می‌بلعد و کسی از آنها نجات نمی‌یابد، جز یک نفر که از اموال آنان خبر دهد».

پنج نشانه
در البرهان فی علامات مهدی‌ آخرالزمان از اباعبدالله حسین بن علی(ع) نقل شده است: مهدی(ع) پنج نشانه دارد: سفیانی، یمنی، صیحة آسمانی، خسف در بیداء (فرو رفتن در سرزمین بیداء) و کشته شدن نفس زکیه.
نفس زکیه کسی است که در برخی از حدیث‌ها، از او به عنوان «سید حسینی» نام برده شده، او خروج می‌کند و مردم را دعوت به حق می‌کند امّا پیش از ظهور امام مهدی(ع) کشته می‌شود.

دجال
ینابیع المودة نقل کرده است: پیامبر(ص) برای ما خطبه خواند و سخن از دجال رفت و فرمود: مدینه پلیدی را نمی‌پذیرد، همان‌گونه که کورة آهنگری، زنگار و پلیدی آهن را جدا می‌کند و از بین می‌برد و آن روز، روز رهایی است.
ام شریک گفت: «عرب‌ها در آن روز چگونه خواهند بود ای رسول خدا! فرمود: در آن روز عرب‌ها اندک‌اند و بیشتر آنها در بیت‌المقدس هستند و امام آنها مهدی(ع) است.
در البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان نیز از ابوجعفر(ع) نقل شده است:
مهدی در روز عاشورا قیام می‌کند و آن روزی است که حسین بن علی کشته شد. گویی او را روز شنبه، دهم ماه محرم می‌بینیم که میان رکن و مقام ایستاده، جبرئیل در سمت راست او و میکائیل در سمت چپ او قرار گرفته‌اند. پیروان و شیعیانش از جای جای زمین به سوی او روانه می‌شوند، تا آنکه با او بیعت می‌کنند و زمین آن چنان که آکنده از ستم و ظلم شده است، به وسیلة آنان سرشار از عدل و داد می‌شود.
این مورد عجیب نیست و در قرآن کریم آمده است که آصف بن برخیا هزاران مایل در زمین طی‌الارض نموده است. همچنین انتقال تخت بلقیس از یمن به فلسطین، در کمتر از یک لحظه صورت گرفته است:
قال الذی عنده علم من الکتاب أنا آتیک به قبل ان یرتدّ إلیک طرفک فلمّا رأئة مستقراً عنده.6

------------ --------- --------- ------
پی‌نوشت‌ها:
٭ برگرفته از: www.m-mahdi. com
1. سورة هود(11)، آیة 86.
2. سفینه البحار، ج 2، یمن.
3. سورة الشعراء(26)، آیة 4.
4. سورة ق(50)، آیة 41 ـ 42.
5. سورة سبأ(34)، آیة 51.
6. سورة النمل(27)، آیة40.